[AKTUALIZACJA 11.2024] W związku z dniami Wszystkich Świętych i Zaduszkami, wspominamy zmarłe postaci związane z męską sekcją koszykówki Polonii Warszawa.

W tym roku nasze myśli kierujemy przede wszystkim w stronę Andrzeja Matei – członka mistrzowskiej drużyny z 1959 r., zmarłego 31 grudnia 2020 r.

Poniżej lista grobów, na których spoczywają ważne postaci z dziejów koszykarzy Polonii. Została ona opracowana przez Koło Miłośników Historii Polonii Warszawa.

CMENTARZ BRÓDNOWSKI

Bogdan Karbownicki – kwatera 58H, rząd 6, grób 2

Rocznik 1936. Wierny Polonii przez całą karierę (1951-1965), trzeci strzelec Czarnych Koszul w sezonie mistrzowskim 1958/59 (233 punkty w 22 meczach). Po zakończeniu kariery zawodniczej prowadził przedsiębiorstwo budowlane. Zmarł w 2008 roku. „W pamięci pozostaje jako wyrastający poza schematy, pełen polotu i ekspresji lider radosnego basketu” – napisali we wspomnieniu przyjaciele.

CMENTARZ EWANGELICKO-AUGSBURSKI, ul. Młynarska 54/56/58

Rajmund Wasielewski – kwatera 20 rząd 1, miejsce 2

Koszykarz, mistrz Polski z 1959 roku. W sezonie mistrzowskim rozegrał 6 meczów. Specjalista od przechwytów. Absolwent Wydziału Budownictwa Przemysłowego Politechniki Warszawskiej. Urodzony 5 marca 1939 roku, zmarł 25 lutego 2006.

Zygmunt Ślesicki – Sektor AI 68, rząd 1, nr grobu 51p53

Jako nastolatek wziął udział w powstaniu warszawskim, należał do Harcerskiej Poczty Polowej. Za udział w zrywie został odznaczony Krzyżem Armii Krajowej, a także Warszawskim Krzyżem Powstańczym. Po powstaniu zesłany z bratem Władysławem do obozu Sulau.
Po wojnie uprawiał koszykówkę w klubie YMCA Warszawa. Pod koniec lat 40. zespół połączył się z Polonią Warszawa, w której to Ślesicki spędził następne lata. Był tam koszykarzem, a także trenerem zespołów męskich i żeńskich. Koszykarzy Polonii trenował w latach 1954-57 i 1960-63. Ślesicki pełnił również funkcję szkoleniowca Skry Warszawa, to z tym zespołem wywalczył jedyny w historii klubu awans do Ekstraklasy w 1972.
Jego żoną była Barbara Pec-Ślesicka, znana kierownik filmowa, wieloletnia współpracowniczka Andrzeja Wajdy. Syn Zygmunta Ślesickiego, Maciej, był reżyserem m.in. takich obrazów jak “Tato”, “Sara”.

CMENTARZ POWĄZKOWSKI (STARE POWĄZKI)

Jan Dzierżko (1929-2007) – kwatera 110, rząd 2, grób 18

Koszykarz Polonii, później sędzia, architekt, zapalony brydżysta. Ze wspomnień Andrzeja Matei: „Innym tytułem do chwały Janka Dzierżki powinien być fakt, że jako pierwszy i jedyny, jeszcze za czasów PRL-u, próbował coś zrobić, aby zasłonić “Pałac Kultury im. J. Stalina”. Dzierżko, bowiem wraz z zespołem w połowie lat 60, wziął udział w konkursie na zabudowę Placu Defilad. Projekt zespołu zajął bodaj 4-te miejsce w konkursie a przewidywał wybudowanie w pobliżu tego “daru” szeregu wysokich budynków o funkcjach biurowych i handlowych i tym samym częściowe przysłonięcie “daru”. Projekt ten, jak zresztą żaden z projektów, nie zyskał uznania w oczach jury i nie był zrealizowany, ale chwała autorom projektu za odwagę i dobre chęci, optymizm i w końcu poczucie humoru. Jak dotąd nikomu nie udało się nic zrobić, aby ten kłopotliwy symbol minionej epoki tak silnie nie dominował?”

Stanisław Frenkiel – kwatera U, rząd 1, grób 1-2

Honorowy Prezes Polonii, działał w klubie przez 58 lat. Związał się z Polonią w latach 20. XX wieku, trenował Polonijne lekkoatletki i hazenistki, był tez sekretarzem sekcji piłki nożnej. W czasie II wojny światowej walczył na froncie włoskim. Ranny pod Monte Cassino. W 1961 roku doczekał się tytułu Honorowego Prezesa Polonii, przewodniczył Radzie Seniorów. Pracował nad wydaniem historii klubu, której nie ukończył. Na Polonii nazywany, według kronikarza Stefana Sieniarskiego, „Naszym Prezesem”, zmarł w roku 1979, przeżywszy 83 lata.

Władysław Maleszewski – kwatera 100, rząd 1, miejsce 24

Urodzony 14 czerwca 1921 roku w Wilnie, syn ostatniego przedwojennego prezydenta Wilna. W latach 30. zawodnik klubu AZS Wilno, w barwach którego w roku 1938 zdobył mistrzostwo Polski juniorów. Podczas okupacji partyzant 6. Samodzielnej Brygady Partyzanckiej Armii Krajowej (pseudonim konspiracyjny „Żubr”), uczestniczył m.in. w Operacji „Ostra Brama”. Po wojnie zdobył mistrzostwo Polski w koszykówce w roku 1947 (w AZS Warszawa) i w 1948 (w YMCA Łódź). Wcześniej, bo w 1946 roku wraz z zespołem Społem Warszawa został mistrzem Polski w siatkówce. Po rozwiązaniu zespołów YMCA trafił do Polonii. Jako grający trener wprowadził „Czarne Koszule” do Ekstraklasy w roku 1951. Polonię prowadził regularnie do roku 1954, później przez kilka meczów w latach 1955 i 1957, łącząc z pracą dla kadry narodowej. Na stałe powrócił na Konwiktorską w roku 1958. Po mistrzowskim sezonie odszedł do Legii, którą prowadził do roku 1967. Mąż lekkoatletki Marii Kwaśniewskiej. Zmarł 27 lutego 1983.

Jan Stanisław Nowak – kwatera wprost 284C, rząd 6, grób 22, 23

Koszykarz, zdobywca mistrzostwa Polski z Polonią w 1959 roku, sekretarz i kierownik biura Polonii przy ul. Foksal 19. Razem z trenerem Bohdanem Bartosiewiczem niezwykle ważna postać w kontekście sukcesów koszykarek Polonii w połowie lat 70. Jak wspominał inny koszykarz Polonii sprzed lat, Andrzej Mateja: „Było pewne, że na boisku Janek nie zrobi żadnej głupoty. Był człowiekiem z poczuciem humoru, skłonnym do żartów i nieraz lubił nas młodszych wypuścić jak to się mówiło „w maliny”. Odszedł przedwcześnie w wyniku zbyt długo odwlekanej, dość banalnej operacji”.

Andrzej Kaszyński – kwatera 163, rząd 3, miejsce 11

W latach 70. i 80. zastępca kierownika sekcji koszykówki ds. wychowawczych. Społeczną działalność na rzecz koszykarzy „Czarnych Koszul” łączył z którą łączył z pracą handlowca w przedsiębiorstwach spożywczych. Z zawodowych wyjazdów zagranicznych przywoził niedostępne wówczas w Polsce markowe ubrania, m.in. buty koszykarskie Adidasa.
Z życia klubowego wyłączył się w II połowie lat 90., po przebyciu udaru mózgu. Choć z powodów zdrowotnych nie mógł na żywo obserwować poczynań polonistów, do końca życia bardzo uważnie śledził wiadomości napływające z klubu. Polonista z krwi i kości – urodził się 24 sierpnia 1936 roku na warszawskim Nowym Mieście, przy ulicy Ciasnej, tuż koło stadionu Polonii. Po raz pierwszy mecz Polonii oglądał w grudniu 1946; był to mecz z AKS-em Chorzów, który zapewnił piłkarzom mistrzostwo Polski. Niedługo później zapałał miłością do koszykówki.
“Tak oddanego człowieka mnie i mojej rodzinie, ale nie tylko, nie spotkałem nigdy przedtem, ani później. (…) Jego pomoc w sprawach zaopatrzenia w sprzęt była nieoceniona. (…) Całe swoje serce i wolny czas oddawał sprawom klubowym, wiecznie zaganiany, bez urlopu i wypoczynku” – wspominał w klubowej księdze pamiątkowej kapitan wicemistrzów Polski z 1976 roku Andrzej Nowak. “Ideałem przyjaciela klubu, poświęcającego mu wolny czas i żyjącego jego problemami był dla mnie Andrzej Kaszyński, który miał duży udział w tytule wicemistrza Polski koszykarzy” – to z kolei wspomnienia Michała Listkiewicza jeszcze z początku lat 90.

Władysław Ślesicki – kwatera 255, rząd 5, miejsce 25

Koszykarz Polonii na przełomie lat 40. i 50. Do „Czarnych Koszul” trafił z klubu YMCA Warszawa. W czasie II wojny światowej żołnierz Szarych Szeregów i uczestnik Powstania Warszawskiego, listonosz Powstańczej Poczty Harcerskiej.
Znany przede wszystkim jako reżyser, jego filmem, który zdobył największą popularność był fabularny obraz „W pustyni i w puszczy” z 1973 r. W Polsce obejrzało go ponad 30 mln widzów (drugie miejsce w box office w historii polskiego kina). Zrealizował też m.in. film fabularny „Droga daleka przed nami”, inspirowany własnymi losami (wraz z bratem Zygmuntem uciekł z obozu. pracy w Sulau, do którego zostali zesłani po powstaniu warszawskim). Zmarł 9 grudnia 2008 r.

Andrzej Mateja – kwatera 124, rząd 2, miejsce 30

Koszykarz Polonii w latach 1958-62. Dla przyjaciół „Słoń”. Współautor i redaktor księgi pamiątkowej wydanej z okazji 50. rocznicy zdobycia mistrzowskiego tytułu. Studiował na Politechnice Warszawskiej, ukończył SGPiS. W grudniu 1981 r. wraz z rodziną wybrał się do Szwecji w odwiedziny znajomych. Po drugiej stronie Bałtyku zastał go stan wojenny, przez co na ponad 30 lat osiadł w Lund. Zawsze elegancki i szarmancki – jak wspomniano go na społecznościowej stronie Polonii Warszawa. Odszedł 31 grudnia 2020 r. w wieku 83 lat.

Marcin Herbst – kwatera 166, rząd 6, miejsce 22

Polonię reprezentował w latach 1958-68. Odkrycie debiutanckiego sezonu, w którym zdobył mistrzostwo Polski. Absolwent Wydziału Inżynierii Sanitarnej i Wodnej Politechniki Warszawskiej. Po zakończeniu kariery sportowej kierownik kobiecej drużyny koszykarskiej w Polonii Warszawa. Poza sportem pracował m.in. w Instytucie Meteorologii i Gospodarki Wodnej, jako nauczyciel w Technikum Gospodarki Wodnej w Dębem, pełnił funkcję dyrektora Krajowego Centrum Edukacji Ekologicznej. W latach 70. pracował w departamencie dróg wodnych śródlądowych ministerstwa transportu i ministerstwa zasobów wodnych w Nigerii, m.in. jako główny hydrolog. Zmarł 4 stycznia 2022 r.

Wiesław Siwek – kwatera 316, rząd 3, miejsce 8,9

Pierwszą styczność z Polonią miał jeszcze jako kilkuletnie dziecko za sprawą Jerzego Bułanowa – legendarny piłkarz Polonii pracował w firmie ojca młodego Wiesława i sprawił, że po raz pierwszy pojawił się na Konwiktorskiej. Po wojnie trenował koszykówkę w drużynie YMCA, po jej połączeniu z Polonią w 1947/48 roku, dołączył do “Czarnych Koszul”, z którymi zdobył wicemistrzostwo Polski w 1954 r. Zmarł 20 października 2022 r.

CMENTARZ PÓŁNOCNY NA WÓLCE WĘGLOWEJ

Bohdan Bartosiewicz – kwatera W IX 5, rząd 7, miejsce 3

Legenda koszykarskiej Polonii. Przed wojną koszykarz Czarnych Koszul, później trener sekcji żeńskiej, z którą zdobył wicemistrzostwo Polski (1976). Jako zawodnik zdobył brązowy medal na mistrzostwach Europy w Kownie (1939). Był kapitanem polskiej kadry na mistrzostwach w Czechosłowacji (1947). Wystąpił w pierwszym oficjalnym meczu międzypaństwowym drużyny narodowej siatkarzy. Z koszykarkami Polonii pracował przez czternaście sezonów, po raz ostatni w 1978 roku. Do końca życia utrzymywał kontakt ze swoimi podopiecznymi. Zmarł 2 grudnia 2015 roku przeżywszy 97 lat.

Walenty Kłyszejko z żoną Haliną – kwatera W-II-5, rząd 10, grób 21

Halina Kłyszejko zdobyła z Polonią wicemistrzostwo Polski w koszykówce w 1937 roku. Walenty był związany z Czarnymi Koszulami jako trener. Z koszykarzami współpracował w okresie międzywojennym. Kłyszejko doprowadził reprezentację Polski do brązowego medalu Mistrzostw Europy w 1939 r.

Zdzisław Raczek – kwatera W-IV-2, rząd 3, grób 20

Koszykarz Polonii w latach 1970-1977. Zdobył z drużyną wicemistrzostwo Polski w 1976 roku i brązowy medal mistrzostw Polski w 1972. 70-krotny reprezentant Polski. Zmarł 26 września 2016 roku w wieku 63 lat.

CMENTARZ W PYRACH, ul. Szumiąca 5

Marian Winiarski – kwatera C, rząd 13, grób 3-4

Z koszykarską Polonią mistrz Polski w 1959 roku. Grał w Polonii w latach 1956-67. W sezonie mistrzowskim 4 mecze. Absolwent SGGW. Zmarł w 1981 roku.

CMENTARZ W WILANOWIE

Jerzy Rossudowski – Kwatera Powstańców Warszawskich/żołnierzy Zgropowania “Oaza” rekonu V Pułku “Baszta”

Jeden z czołowych przedwojennych polskich koszykarzy. Był czołowym zawodnikiem drużyny Polonii Warszawa, która w 1939 r. zdobyła wicemistrzostwo Polski. Kilka miesięcy później był w reprezentacji Polski, która na mistrzostwach Europy zajęła 3. miejsce.
Przed 1 sierpnia 1944 r. mieszkał przy ul. Sędziowskiej. W trakcie powstania Jerzy Rossudowski, pseudonim “Stary”, był starszym strzelcem kompanii Krawiec – batalionie “Oaza” V Obwodu (Mokotów) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej. Kompania rozpoczęła walki poza Warszawą, na terenie Lasu Kabackiego, później tocząc walki na terenie Lasów Chojnowskich. 14 sierpnia, na rozkaz gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego, ruszyła na odsiecz Warszawie. Jerzy Rossudowski wraz ze swoją kompanią przez Wilanów przedostał się na Dolny Mokotów. Rossudowski poległ 2 września przy ul. Iwickiej.
Jerzy Rossudowski pojawia się również w trakcie filmu “Powstanie warszawskie” z 2014 r. (będącego koloryzowaną kompilacją kronik powstańczych).

Jerzy Rossudowski jest także upamiętniony na Tablicy Pamięci w Muzeum Powstania Warszawskiego – kolumna 116, poz. 59

CMENTARZ WOJSKOWY NA POWĄZKACH

Witold Jędrzejewski – kwatera II B 30 rząd 7 miejsce 27

W latach 1958–1964 rozgrywający Polonii Warszawa, z którą w 1959 zdobył tytuł mistrza Polski. W latach 1959-1961 wystąpił w 11 spotkaniach reprezentacji Polski. Absolwent elitarnej wówczas „Jedynki”, wieloletni pracownik Prochem S.A.
Zmarł 14 marca 2017 r. w wieku 79 lat.

Wojciech Gosiewski – kwatera A 27, rząd 7, grób 16

Przedwojenny siatkarz i koszykarz – wicemistrz Polski z 1939 r., występował wówczas pod pseudonimem “Wojsławski”. W czasie wojny Żołnierz Armii Krajowej, w Powstaniu Warszawskiego członek VII zgrupowania (batalionu) “Ruczaj”. Poległ 5 sierpnia 1944 r.

POZA WARSZAWĄ

Jerzy Piskun: cmentarz „Emaus” w Łowiczu (ul. Tuszewska)

Legenda koszykarskiej Polonii. Spędził w niej 16 lat, zdobywając m.in. mistrzostwo Polski w 1959 r. Przez lata czołowy zawodnik klubu, w sezonie 1961/62 zdobył tytuł króla strzelców koszykarskiej Ekstraklasy. W reprezentacji Polski rozegrał 153 mecze, zdobył z nią m.in. srebrny medal na mistrzostwach Europy w 1963 r. Olimpijczyk z Rzymu 1960 r.
W latach 1971–1975 i drugiej połowie lat 80. pracował jako trener w Auxerre. Grał tam także do 49 roku życia w trzeciej lidze. Zmarł 16 lipca 2018 r. w wieku 80 lat. Pochowany w Łowiczu, w którym pochodząca z Kresów Wschodnich rodzina Piskunów osiadła po II wojnie światowej.

Witold Zagórski: (prawdopodobnie) Gmunden (Austria)

Kapitan i rozgrywający drużyny koszykarzy Polonii, która w 1959 r. zdobyła mistrzostwo Polski, a rok później doszła do półfinału Pucharu Europy. W latach 1951–1956 rozegrał 49 meczów w reprezentacji Polski, z którą brał udział na mistrzostwach Europy w Budapeszcie 1955, na których Polska uplasowała się na 5. miejscu.
Po zakończeniu kariery zawodniczej trener reprezentacji Polski koszykarzy, którą doprowadził do największych sukcesów w historii, na czele z wicemistrzostwem Europy w 1963 r.
Od końca lat 70. mieszkał w Austrii, gdzie prowadził m.in. reprezentacje kraju. Zmarł 30 czerwca 2016.

Janusz Wichowski: (prawdopodobnie) Valenciennes (Francja)

Jeden z najlepszych koszykarzy w historii Polski. W latach 1955-60 reprezentował Polonii Warszawa. W 1959 r. doprowadził „Czarne Koszule” do mistrzostwa Polski, będąc jej najlepszym strzelcem, w tym zdobywając aż 50 punktów w decydującym o tytule meczu z Wisłą Kraków. Rok później z Polonią Warszawa awansował do półfinału Pucharu Europy. W każdym sezonie gry w Polonii był najlepszym strzelcem Ekstraklasy. Jego odejście do Legii w 1960 r. było niepowetowaną stratą klubu, „Czarne Koszule” czekały lata, aby odbudować dawną pozycję.
Janusz Wichowski był również czołowym zawodnikiem reprezentacji Polski w jej najlepszym okresie w historii. Z kadrą narodową zdobył dwa medale na mistrzostwach Europy: srebro w 1963 r., brąz w 1965 r., dwukrotnie występował na Igrzyskach Olimpijskich (w 1960 i 1964). W 1971 wyjechał na stałe do Francji i występował tam jako grający trener w zespołach Marly i Escaudain, w niższych klasach rozgrywkowych. W wieku 46 lat zakończył karierę sportową. Zmarł 31 stycznia 2013 r. w wieku 77 lat.